O προληπτικός έλεγχος (screening) για τον καρκίνο του προστάτη

Ο προληπτικός έλεγχος (screening) για τον καρκίνο του προστάτη εξακολουθεί να παραμένει αμφιλεγόμενος, ακόμα και μετά τη δημοσίευση αποτελεσμάτων από μεγάλες μελέτες, όπως η
European Randomized Study of Screening for Prostate Cancer (ERSPC), που κατέδειξε μείωση κατά 21% της θνητότητας από τη νόσο σε ένα διάστημα 11 ετών . Μάλιστα σε μια υποομάδα της μελέτης
από τη Σουηδία (Goteborg trial), η μείωση ήταν ακόμα μεγαλύτερη, φτάνοντας το 44% σε ακόμα μεγαλύτερη χρονική περίοδο παρακολούθησης (14 έτη). Ο κύριος λόγος αμφισβήτησης της αξίας του screening, παρά τα προηγούμενα θετικά αποτελέσματα, προέρχεται από τους κινδύνους με τους οποίους αυτό συνδέεται και πιο συγκεκριμένα την υπερδιάγνωση και κατ’ επέκταση υπερθεραπεία του προστατικού καρκίνου.

Μια από τις πλέον σοβαρές συνέπειες του προστατικού καρκίνου συνδεόμενη μάλιστα με πολύ υψηλή νοσηρότητα είναι η μεταστατική νόσος. Η πρόληψη ή έστω η καθυστέρηση εμφάνισης της μεταστατικής νόσου αποτελεί ένα από τα ισχυρά επιχειρήματα υπέρ του screening. Παλαιότερες μελέτες είχαν δείξει ότι η πρώιμη διάγνωση με τη χρήση του PSA οδήγησε σε μείωση του αριθμού των ανδρών με μεταστατική νόσο.
 Το συγκεκριμένο άρθρο στο EuropeanUrology, αφορά την αξία του screening στην πρόληψη της μεταστατικής νόσου στον καρκίνο του προστάτη και είναι η μεγαλύτερη μέχρι σήμερα δημοσιευμένη μελέτη επί του θέματος.
Εν συντομία, η μελέτη ERSPC συμπεριέλαβε 182.000 άνδρες ηλικίας 50-74 ετών από 7 ευρωπαϊκές χώρες. Οι άνδρες αυτοί τυχαιοποιήθηκαν σε δύο ομάδες. Η πρώτη ομάδα υποβλήθηκε σε screening (προληπτικό έλεγχο) με μέτρηση του PSA κατά μέσο όρο μια φορά ανά τετραετία, ενώ η δεύτερη
ομάδα δεν υποβλήθηκε σε καμία μορφή προληπτικού ελέγχου. Το βασικό σημείο σύγκρισης ήταν η συχνότητα θανάτου από καρκίνο προστάτη μεταξύ των δυο ομάδων.
Στο παρόν άρθρο τώρα, αξιολογήθηκε η επίδραση του screening στην εμφάνιση μεταστατικής νόσου μεταξύ των δυο ομάδων. Ως μεταστατική νόσος ορίστηκε η παρουσία εμφανώς θετικών ευρημάτων στο σπινθηρογράφημα οστών ή σε απλές ακτινογραφίες. Σε αμφίβολες περιπτώσεις χρησιμοποιήθηκε αξονική ή μαγνητική τομογραφία για να επιβεβεαιωθεί ή να αποκλειστεί η μεταστατική νόσος.
Μετά από ένα διάστημα παρακολούθησης 12 ετών, 666 άνδρες εμφάνισαν μεταστατική νόσο. Από αυτούς 256 ανήκαν στο screening group και 410 στο control group.
Τα ευρήματα αυτά μεταφράζονται σε μια σχετική μείωση του κινδύνου κατά 42% στο screening
group έναντι του control group.
Οι συγγραφείς καταλήγουν στο συμπέρασμα, ότι ο προληπτικός έλεγχος (screening) με τη χρήση του PSA μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης μεταστατικού προστατικού καρκίνου. Ωστόσο σημειώνουν, ότι παρά την πρώιμη διάγνωση που προσφέρει το screening, η εξέλιξη της νόσου και η εμφάνιση μεταστάσεων είναι αναπόφευκτη για κάποιους ασθενείς, προφανώς λόγω των πιο δυσμενών χαρακτηριστικών του καρκίνου τους.


urology.edu.gr